Words create worlds

Words create Worlds

Ik woonde onlangs een congres bij over de invloed van taal op de beleving van onze werkelijkheid. Vanuit het neurolinguistisch programmeren is hierover  al lang kennis beschikbaar, maar toch werd ik weer extra bepaald bij de effecten die ‘taalkadering’ veroorzaakt. Ook in mijn rol van adviseur bedien ik mij van (of word ik meegezogen in) jargon, managementtaal en terminologie die op de golven van een of andere trend of hype het ‘leven’ van organisaties en teams overspoelen. Regie, strategie, missie en visie, eigenaarschap, controle, efficiëntie, effectiviteit, resultaatgerichtheid, teamspirit, verbinding, accountability, focus etc. Woorden waar op zich niets mis mee is. Maar toch…hoe geladen zijn deze woorden en welk deel van het brein wordt door bepaalde termen geactiveerd?

Op het congres leerde ik dat aan elk woord (weliswaar voor mensen verschillend) een wolk van associaties verbonden is, die verschillende primaire reacties en gedragingen oproepen. Woorden als controle en efficiëntie blijken doorgaans een uitputtend, beperkend effect te hebben, terwijl woorden als eigen regie en effectiviteit juist motivatie, ruimte en inspiratie teweeg brengen.

Niet voor niets probeer ik dan ook in mijn praktijk met mijn organisaties en cliënten zorgvuldig naar de woorden te zoeken die uitdrukking geven aan behoeften, verlangens en perspectieven. Vaak begint het daar niet mee, omdat de reden van mijn inschakeling als adviseur doorgaans in termen van een probleem, een noodzaak, een urgentie of een conflict wordt uitgedrukt. De organisatie of het team zit vast, de luiken worden gesloten. Het is dan mooi om te zien hoe bij de eerste intakes al vensters weer opengaan, door met elkaar ‘het probleem’ te herdefiniëren, te parafraseren, van ieder het persoonlijke vocabulaire aan te boren en een appèl te doen op wat motiveert en nieuw perspectief geeft. Vanuit mijn vak vind je dan ook al snel steun bij het inzicht dat aan de basis ligt van oplossingsgericht coachen of waarderend onderzoeken: ‘words create worlds’.

Piet Hoekstra